Puna (Hawaiʻi)

Inoa | Name(s)

Puna (Hawaiʻi)

Hiʻona ʻāina | Land characterstic: Moku 

Hiʻona ʻāina o loko o kēia wahi | Feature(s) located whitin this place: ʻŌlaʻa; Keaʻau; Waikahekahe; Waikahekahenui; Waikahekaheiki; Makuʻu; Pōpōkī; Hilona; Keonepokonui; Keonepokoiki;Kaʻohe, Waiakahiʻula; Honolulu; Nānāwale; Waʻawaʻa; Kahuwai; Halepuaʻa; Kānekīkī; Koaʻe; Puʻuʻā; Kula; Halekamahina; Pūʻalaʻa; ʻAhalanui; Laepāoʻo; Oneloa; Pohoiki; Keahialaka; Kaukulau; Kī; Kauaea; ʻIliʻililoa; ʻOpihikao; Kaueleau; Kamāʻili; Kukuihala; Koʻokoʻo; Kohona; Koauohana; Kookoa; Kīkala; Kaimū; Mākona; Kalapana; Kupahuʻa; Hulunanai; Kaunaloa; Kī; Kapaʻahu; Kahaualoʻa; Poupou; Pūlama; Kamoamoa; Laoʻāpuki; Pānauiki; Pānaunui; Kealakomo; Kahue; ʻĀpua

Hiʻona ʻāina nona kēia wahi | Feature(s) that contain this place: Hawaiʻi

Hōʻuluʻulu manaʻo

He moku kēia ma ka mokupuni o Hawaiʻi. Aia ma waena o Hilo, ma ka ʻaoʻao ʻākau, a me Kaʻū, ma ka ʻaoʻao hema. Wahi a nā kupuna “Puna Paia ʻAla i ka Hala,” ma muli o ka nui o nā ulu hala ma Puna, a me ke kau ʻana o nā kamaʻāina i nā lei hala i ka paia o ko lākou mau hale i ʻaʻala ka hale i ka hala. Aia ka lua pele ʻO Kīlauea ma ka moku o Puna. ʻO Haʻehaʻe ma Puna kahi e puka mai ai ka lā i Hawaiʻi. Ma Keaʻau, aʻo akula ʻO Hōpoe iā Hiʻiaka i ka hula mua loa, ʻo ia ʻo “Ke Haʻa lā Puna.” ʻO Kalapana kekahi kūlana kauhale kaulana o kēia wahi ma muli o kona noho kokoke ʻana i ka pele. Kapa ʻia ʻO Kalapana ke keiki hoʻopāpā no kēia wahi, kahi i hānai ʻia ʻo ia. 

Description

Quadrangle and district, southeast Hawaiʻi; land section and sugar mill, Kalapana qd.; forest reserves, Kalapana and Puna qds.; road, Hilo qd., Hawaiʻi. (Place Names of Hawaiʻi)

ʻŌlelo kuhikuhi

E koho iā “Puna (Hawaiʻi)” no nā mea pili i ka moku o Puna ma ka mokupuni o Hawaiʻi. No kahi ma Kauaʻi me ka inoa like, e koho iā “Kawaihau”

Instructions

Use for the mock of Puna on the island of Hawaiʻi. Not to be confused with the area of the same name on Kauaʻi that is sometimes also called Kawaihau.

Moʻokūʻauhau | Genealogy

Akua | Deity: Pele; Hiʻiakaikapoliopele; Hōpoe; Kalapana

Hana | Practice: Hula; Hoʻopāpā

Kūmole | Source(s)

“Palapala ʻĀina o Nā Ahupuaʻa o Puna-Map of the Ahupuaʻa of Puna,” Spatial Data Analysis and Visualization Labs, University of Hawaiʻi at Hilo (website).

Pukui, Mary Kawena, Samuel H. (Samuel Hoyt) Elbert, and Esther T. Mookini. Place Names of Hawaii. Rev. and enl. Ed. Honolulu: University Press of Hawaii, 1976. Ulukau: The Hawaiian Electronic Library.

Pukui, Mary Kawena. ’Olelo No’eau : Hawaiian Proverbs & Poetical Sayings. Honolulu, Hawai’i: Bishop Museum Press, 1983.

Hoʻopili ʻia i | Applied to: He moʻolelo no Kapaʻahu, Nāulu locus 1 and locus 2 rock art recording project :Kealakomo Ahupuaʻa, Puna District, Hawaii Volcanoes National Park,

Mea haku | Created by: Na ka hui ʻimi naʻauao o Ka Wai Hāpai