Inoa | Name(s)
Koʻolau (Maui)
Hiʻona ʻāina | Land characteristic: Moku
Hiʻona ʻāina o loko o kēia wahi | Feature(s) located within this place: Honomanū; Keʻanae; Makaīwa; Paʻakea; Puʻuomālei; Pāpaʻaʻea; Ulaʻino; Wailua Iki; Wailua Nui
Hiʻona ʻāina nona kēia wahi | Feature(s) that contain this place: Maui
Hōʻuluʻulu manaʻo
He moku kēia ma ka mokupuni o Maui. Aia kēia moku ma ka ʻaoʻao hikina o ka mokupuni, ma waena o ka moku o Hāmākualoa ma ka ʻaoʻao ʻākau, a me Hāna, ma ka ʻaoʻao hikina. Wahi a nā kūpuna, ʻōlelo ʻia no Koʻolau, “Koʻolau hauwalaʻau” a me “Koʻolau kai maloʻo,” he mau ʻōlelo noʻeau kēia no ke ʻano o ka poʻe a me ka ʻāina o Koʻolau.
Description
Retained by the Government at the Māhele. One of twelve ancient districts on Maui, reduced to four in 1859. The new Hana district includes the former Koolau, Hana, Kipahulu, Kaupo, and Kahikinui districts. Koolau contains 29 named ahupuaʻa, of which only five are named in the Māhele Book: Honomanu, Keanae, and Wailua were retained by the Crown; Keaa 2 was retained by Nahuina (LCAw 10512), and Ulaino was retained by Kanehoa (LCAw 8518B). (Hawaiʻi Place Names )
ʻŌlelo kuhikuhi
E koho iā “Koʻolau (Maui)” no nā kumuwaiwai pili i ka moku o Koʻolau ma ka mokupuni o Maui. No nā moku i kapa ʻia ʻO Koʻolau ma nā mokupuni ʻē aʻe, e koho i ka mea pili i ka mokupuni pololei.
Instructions
Use for the moku of Koʻolau on the island of Maui. Not to be confused with the Koʻolau districts on the islands of Kauaʻi, Molokaʻi, and Oʻahu.
Moʻokūʻauhau | Genealogy
Akua | Deity: ʻAiʻai
Hana | Practice: Mahiʻai; Lawaiʻa
Kūmole | Source(s)
“Koʻolau,” Inoa ʻĀina Hawaiʻi Database, Ulukau: The Hawaiian Electronic Library.
Pukui, Mary Kawena. ’Olelo No’eau : Hawaiian Proverbs & Poetical Sayings. Honolulu, Hawai’i: Bishop Museum Press, 1983.
Soehren, Lloyd J. A Catalog of Hawaiʻi Place Names : Compiled from the Records of the Boundary Commission and the Board of Commissioners to Quiet Land Titles of the Kingdom of Hawaii. Honokaa, HI: L.J. Soehren, 2005.
Sterling, Elspeth P. Sites of Maui. Honolulu: Bishop Museum Press, 1998.
Hoʻopili ʻia i | Applied to: Na Mo’o o Ko’olau: The Water Guardians of Ko’olau Weaving and Wielding Collective Memory in the War for East Maui Water
Mea haku | Created by: Na ka hui ʻimi naʻauao o Ka Wai Hāpai